ΠΕΛΜΑ ΚΑΙ ΑΣΤΡΑΓΑΛΟΣ
Πέλμα και αστράγαλος
ΠΟΝΟΙ ΣΤΟ ΠΕΛΜΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΣΤΡΑΓΑΛΟ
Ο αστράγαλος είναι η άρθρωση που ενώνει το πόδι με το πέλμα. Η άρθρωση περιβάλλεται από μύες, νεύρα, συνδέσμους, μαλακούς ιστούς και αιμοφόρα αγγεία. Τραυματισμός όπως το τυπικό διάστρεμμα στον αστράγαλο και η χειρουργική επέμβαση σχεδόν αναμφίβολα θα προκαλέσουν πόνο και επακόλουθη αδυναμία στον αστράγαλο. Ωστόσο, ο πόνος μπορεί επίσης να ξεκινήσει χωρίς γνωστή αιτία.
Τα προβλήματα στο πόδι και τον αστράγαλο σχετίζονται συχνά με άλλα θέματα στην πλάτη, στο ισχίο, στο γόνατο ή ακόμη και στη σπονδυλική στήλη – έτσι πρέπει να αξιολογούντε πάντα και αυτές οι περιοχές. Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης παθήσεων του πέλματος και του αστραγάλου, είναι η δημιουργία ενός εξατομικευμένου προγράμματος θεραπείας, λαμβάνοντας υπόψη τον τρόπο ζωής και τους χρονικούς περιορισμούς του ασθενούς.
ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΛΜΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΣΤΡΑΓΑΛΟ
Μερικές από τις πιο συχνές παθήσεις του πέλματος και του αστραγάλου, τις οποίες συχνά αντιμετωπίζουμε στο Back2Health είναι και οι παρακάτω:
Η πελματιαία απονεύρωση είναι μια συνδετική ταινία, παχιά και ινώδης, που ενώνει την κάτω επιφάνεια της πτέρνας με τα μετατάρσια. Αποτελείται από την έσω, την έξω και την κεντρική δέσμη. Η κεντρική είναι και η μεγαλύτερη καθώς εκτείνεται κατά μήκος του έσω επιμήκους τόξου της ποδικής καμάρας και αποτελείται από ανεξάρτητες δέσμες που φθάνουν μέχρι τις κεντρικές φάλαγγες των δακτύλων. Η πελματιαία απονεύρωση βοηθά στην διατήρηση του σχήματος του ποδιού́ και του τόξου του. Καθώς τεντώνουμαι τα δάκτυλα του ποδιού την νιώθουμε σαν χορδή κάτω από την επιφάνεια του πέλματος. Εμφανίζεται σε όλες τις ηλικες, και μπορεί να αφορά άτομα των οποίων η εργασία απαιτεί, πολύωρη ορθοστασία, μεσήλικες με σπάνια δραστηριότητα ή ακόμα και αθλητές.
Είναι μια οστική προεξοχή στην κάτω επιφάνεια της πτέρνας. Προκαλείται μετά από επαναλαμβανόμενο τραυματισμό της περιοχής, καθώς δημιουργείται ένα απόθεμα ασβεστίου, που εναποτίθεται αντιδραστικά από τον οργανισμό λόγω μεγάλης τάσης των μυών του πέλματος ή τραυματισμού του λιπώδη ιστού που καλύπτει το οστό της πτέρνας. Η εμφάνιση της ακάνθας συνδέονται συχνά με την τενοντοπάθεια του αχίλλειου, ενώ οι σπασμοί κάτω από τη σόλα σχετίζονται με την πελματιαία απονευρωσίτιδα. Η κορυφή της βρίσκεται είτε μέσα στην προέλευση της περιτονίας της φύτευσης (στον έσω σωλήνα του πτερυγίου) είτε είναι ανώτερη από αυτήν (στην προέλευση του μυός του flexor digitorum brevis). Η σχέση μεταξύ σχηματισμού ακάνθας, του έσω σωλήνα του πελμάτων και της εσωτερικής μυϊκής φτέρνας έχει ως αποτέλεσμα μια συνεχή επίδραση έλξης στην πελματιαία περιτονία με αποτέλεσμα μια φλεγμονώδη απόκριση. Οι περισσότεροι ασθενείς με πόνο στη φτέρνα είναι ενήλικες μέσης ηλικίας. Η παχυσαρκία μπορεί να θεωρηθεί παράγοντας κινδύνου. Δεν προκαλούν όλες οι ακάνθες στη φτέρνα συμπτώματα, και είναι συχνά ανώδυνα, αλλά όταν προκαλούν συμπτώματα οι άνθρωποι συχνά βιώνουν περισσότερο πόνο κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων με βάρη, το πρωί ή μετά από μια περίοδο ανάπαυσης.
Τα διαστρέμματα του αστραγάλου είναι ένας συνηθισμένος τραυματισμός που μπορεί να προκαλέσει σημαντικό πόνο. Η άρθρωση του αστραγάλου περιλαμβάνει μια σειρά διασυνδεδεμένων συνδέσμων, μυών και τενόντων, οι οποίοι μπορούν να υποβληθούν σε οξύ ή χρόνιο διάστρεμμα ή καταπόνηση. Αυτός ο περίπλοκος σχεδιασμός στον αστράγαλο την καθιστά σχετικά σταθερή άρθρωση σε σύγκριση με άλλες αρθρώσεις στο σώμα και αυτή η σταθερότητα είναι απαραίτητη για τη λειτουργία του. Ο αστράγαλος διατηρεί 1,5 φορές το βάρος του σώματος σε πρόσκρουση σε κάθε βήμα και έως και 8 φορές το βάρος του σώματος σε κάθε βήμα όταν τρέχει ή πηδά. Σε δραστηριότητες μεγάλης πρόσκρουσης, ο κανονικά σταθερός αστράγαλος υπόκειται σε αυξημένο κίνδυνο τραυματισμού, ειδικά όταν στρέφεται ή στρίβει πολύ μακριά από το φυσιολογικό εύρος κίνησης.
Οι τραυματισμοί στον αστράγαλο συχνά θεωρούνται αθλητικοί τραυματισμοί. Δεν χρειάζεται όμως να είσαι αθλητής για να γυρίσεις τον αστράγαλο και να τον πονέσεις. Κάτι τόσο απλό όσο το περπάτημα σε ανώμαλη επιφάνεια μπορεί να προκαλέσει οδυνηρό, εξουθενωτικό διάστρεμμα. Οι τραυματισμοί στον αστράγαλο μπορούν να συμβούν σε οποιονδήποτε σε οποιαδήποτε ηλικία. Ωστόσο, οι άνδρες μεταξύ 15 και 24 ετών έχουν υψηλότερα ποσοστά διάστρεψης στον αστράγαλο, σε σύγκριση με γυναίκες άνω των 30 ετών που έχουν υψηλότερα ποσοστά από τους άνδρες. Τα μισά από τα διαστρέμματα του αστραγάλου συμβαίνουν κατά τη διάρκεια μιας αθλητικής δραστηριότητας. Οι πιο συνηθισμένοι τραυματισμοί στον αστράγαλο είναι διαστρέμματα και κατάγματα, που αφορούν συνδέσμους και οστά στον αστράγαλο. Οι τραυματισμοί στον αστράγαλο καθορίζονται από το είδος του ιστού – οστού, συνδέσμου ή τένοντα – που έχει υποστεί βλάβη. Ο αστράγαλος είναι εκεί που συναντιούνται τρία οστά – η κνήμη και η περόνη του κάτω μέρος του ποδιού σας με τον παλμό του ποδιού σας. Αυτά τα οστά συγκρατούνται στην άρθρωση του αστραγάλου με συνδέσμους, οι οποίοι είναι ισχυρές ελαστικές ταινίες συνδετικού ιστού που διατηρούν τα οστά στη θέση τους ενώ επιτρέπουν την κανονική κίνηση του αστραγάλου. Οι τένοντες συνδέουν τους μύες στα οστά για να κάνουν τη δουλειά του αστραγάλου και του ποδιού να κινούνται και βοηθούν στη διατήρηση των αρθρώσεων σταθερών. Ένα κάταγμα περιγράφει ένα σπάσιμο σε ένα ή περισσότερα οστά. Το διάστρεμμα είναι ο όρος που περιγράφει βλάβες στους συνδέσμους όταν τεντώνονται πέρα από το φυσιολογικό εύρος κίνησης. Ένα διάστρεμμα συνδέσμου μπορεί να κυμαίνεται από πολλά μικροσκοπικά σκισίματα στις ίνες που περιλαμβάνουν τον σύνδεσμο έως ένα πλήρες ρήγμα ή ρήξη. Ένα στέλεχος αναφέρεται σε βλάβη στους μύες και τους τένοντες ως αποτέλεσμα έλξης ή διάτασης.
Τα κατάγματα των σφυρών αποτελούν τα συχνότερα κατάγματα, μετά από εκενα του κάτω άκρου της κερκίδας, που εμφανίζονται στον ανθρώπινο σκελετό. Τα κατάγματα διαιρούνται σε μεμονωμένα κατάγματα, του έσω ή έξω σφυρού, είτε σε κατάγματα και των δύο σφυρών (αμφισφύρια), και σε τρισφύρια κατάγματα, σε περίπτωση που συμμετέχει και το οπίσθιο χείλος της κάτω επίφυσης της κνήμης. Τα κατάγματα των σφυρών είναι κατάγματα εντός των αρθρώσεων, οπότε η αποκατάσταση της άρθρωσης οφείλει να είναι ανατομική για να λειτουργήσει κάτω από φυσιολογικές συνθήκες. Η θεραπεία των αμφισφυρίων και τρισφυρίων καταγμάτων είναι συνήθως χειρουργική.
Ένας τένοντας είναι μια ζώνη ιστού που συνδέει έναν μυ με ένα οστό. Ο αχίλλειος τένοντας τρέχει στο πίσω μέρος του κάτω ποδιού και συνδέει τον μυ της γάμπας με το οστό της πτέρνας. Ο αχίλλειος τένοντας ονομάζεται επίσης κορδόνι της φτέρνας, διευκολύνει το περπάτημα βοηθώντας να σηκωθεί η φτέρνα από το έδαφος. Η ρήξη του αχίλλειου τένοντα είναι ένα πλήρες ή μερικό ρήγμα που συμβαίνει όταν ο τένοντας τεντώνεται πέρα από την ικανότητά του. Το βίαιο άλμα ή η περιστροφή, ή οι ξαφνικές επιταχύνσεις του τρεξίματος, μπορούν να τεντώσουν υπερβολικά τον τένοντα και να προκαλέσουν δάκρυ. Ένας τραυματισμός στον τένοντα μπορεί επίσης να προκύψει από πτώση. Οι ρήξεις του αχίλλειου τένοντα παρατηρούνται συχνότερα σε ερασιτέχνες αθλητές, ή και μεσήλικες που συμμετέχουν στον αθλητισμό στον ελεύθερο χρόνο τους. Λιγότερο συχνά, ασθένειες ή φάρμακα, όπως στεροειδή ή ορισμένα αντιβιοτικά, μπορεί να αποδυναμώσουν τον τένοντα και να συμβάλουν σε ρήξεις.
Η τενοντίτιδα του Αχίλλειου είναι μια κοινή κατάσταση που εμφανίζεται όταν ο μεγάλος τένοντας που τρέχει στο πίσω μέρος του κάτω ποδιού σας ερεθίζεται και φουσκώνει.
Ο Αχίλλειος τένοντας είναι ο μεγαλύτερος τένοντας στο σώμα. Συνδέει τους μυς της γάμπας σας με το οστό της φτέρνας σας και χρησιμοποιείται όταν περπατάτε, τρέχετε, ανεβαίνετε σκάλες, πηδάτε και στέκεστε στις μύτες των ποδιών σας. Αν και ο αχίλλειος τένοντας μπορεί να αντέξει μεγάλες πιέσεις από το τρέξιμο και το άλμα, είναι επίσης επιρρεπής σε τενοντίτιδα, μια κατάσταση που σχετίζεται με την υπερβολική χρήση και τον εκφυλισμό.
Με απλά λόγια, η τενοντίτιδα είναι φλεγμονή ενός τένοντα. Η φλεγμονή είναι η φυσική απάντηση του σώματος σε τραυματισμούς ή ασθένειες και συχνά προκαλεί πρήξιμο, πόνο ή ερεθισμό. Υπάρχουν δύο τύποι τενοντίτιδας του Αχίλλειου, βάσει των οποίων το τμήμα του τένοντα έχει φλεγμονή.
Η αχίλλειος τενοντίτιδα συνήθως δεν σχετίζεται με συγκεκριμένο τραυματισμό. Το πρόβλημα προκύπτει από επαναλαμβανόμενη ένταση στον τένοντα. Αυτό συμβαίνει συχνά όταν πιέζουμε το σώμα μας να κάνει πάρα πολλά, πολύ σύντομα, ενώ άλλοι παράγοντες μπορούν να κάνουν πιο πιθανό να αναπτύξουν τενοντίτιδα, όπως:
- Ξαφνική αύξηση της ποσότητας ή της έντασης της άσκησης
- Σφιχτοί μύες γάμπας
- Επιπλέον ανάπτυξη οστού όπου ο αχίλλειος τένοντας συνδέεται με το οστό της φτέρνας και το οποίο μπορεί να τρίβεται στον τένοντα και να προκαλεί πόνο